Retina Yırtılması
Retina Yırtılması Nedir?
Gözün içini dolduran orta-yoğunlukta jele benzeyen bir yapıya sahip “vitreus” adlı madde zaman içinde büzüşme gerçekleşebilir. Bu madde gözün arka duvarından retinaya sıkıca birleşik bir halde yer alır. Vitreusun bu büzüşmesi sırasında retinanın çekilerek zar yapsındaki zayıf noktalarında yırtıklar meydana gelebilmektedir.
Bu olgu Retina Yırtılması olarak adlandırılır. Vitreustan gelen sıvı retinada meydana gelen yırtıktan sızarak zar yapıdaki retina tabakasının göz duvarından ayrılmasına neden olur. Meydana gelen bu ayrılma olayı da Retina Dekolmanı olarak tanımlanmaktadır. Retinanın yerinden ayrılması sonucu görmede kör sahalar ortaya çıkar ve ileriki evrede merkezi görme kaybı yaşanabilmektedir.
Retina Yırtılmasının Belirtileri
Işığa duyarlı bir tabaka olan retinanın vitreus tarafından çekiştirilmesi neticesinde hastalar şimşek çakması veya flaş patlaması şeklinde ışık huzmeleri görmektedir. Retinadaki yırtılma sırasında gözün içine dökülen hücreler hastaların görüntüsünün önünde yüzen lekeler oluşmasına sebep olabilir. (Hastalar bunu kurum yağması şeklinde tarif etmektedir)
Vitreus sıvısının retina altına girmeye başladığı yani retinanın ayrışmaya başladığı aşamada ise hastalar çevre görme alanlarında flu veya siyah alan fark ederler. Bu belirtilerin tek tek veya birlikte olması durumunda hastanın retinasının acil olarak bir retina uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.
Retina Yırtılmasının Sebebi Nedir?
Retinada çeşitli sebeplere dayanarak yırtıklar meydana gelebilmektedir. Olgularda çokça rastlanan hastalar yüksek miyopisi bulunan kişilerdir. Miyop hastalarda göz küresinin büyümesi neticesinde retina tabakası normalden daha incedir ve delik oluşumuna yatkındır. Bu kişilerin retinalarında incelme ve bozulma alanlarının fazlaca bulunması, retina yırtılması görülme olasılığını arttırmaktadır.
Bunun dışında gözün içini dolduran vitreus jelinin retina yüzeyinden ayrılması esnasında retina yırtıkları oluşabilir. Vitreus tabakasının retina yüzeyinden ayrışması yaşla birlikte gelişen doğal bir süreç olmakla birlikte yüksek miyop, göze darbe ve üveit gibi bazı göz hastalıkları bu süreci hızlandırmaktadır.
Retina Yırtılmasının Teşhisi
Yırtıkların erken teşhis edilerek dekolman aşamasına dönmemesi için detaylı retina öncelemesi şarttır. Retina kontrolünde temel olarak göz bebekleri damla yoluyla büyütülerek detaylı gözdibi muayenesi yapılır. Fakat kişinin kataraktının olması ya da kanama sebebiyle gözdibi değerlendirilemiyorsa göz ultrasonografisinden yararlanılarak yırtık veya ayrılma tespiti yapılır. Teşhis sonrası hastalık evresine göre uygun tedavi uzman göz hekimi tarafından planlanmaktadır.
Retina Yırtılması Kimlerde Oluşabilir?
Retina yırtılması olguları büyük oranda yüksek miyopisi bulunan bireylerde görülebilmektedir. İleri miyopide göz küresi büyür be bunun sonucunda retina tabakası incelme gösterir. Bu incelme de delik ve yırtık oluşumuna zemin hazırlayabilir.
Diğer risk grubu ise ailesinde retina dekolmanı geçmişi bulunan bireylerdir. Genetik faktörlerden ötürü bu kişilerin rutin göz muayenelerini ve retina kontrollerini aksatmaması tavsiye edilmektedir. Ayrıca göze alınan şiddetli darbe veya komplikasyonlu bir katarakt cerrahisi geçirmiş hastalarda da retina yırtılması tehlikesi bulunur.
Retina Yırtılması Tehlikeli Midir?
Gözün en kritik bölgelerinden biri kabul edilen retinada meydana gelen yırtıklar, en çok gözlemlenen ve görme kaybına kadar ulaşabilen bir göz rahatsızlığıdır. Retina yırtıklarının sonucu olarak oluşan dekolmanda retinanın beslenmesini sağlayan altındaki damar tabakadan ayrı kalması, retinanın fonksiyonlarının bozulmasına ve zaman içerisinde retina hücrelerinde geri dönüşümsüz hasara yol açar.
Bu sebeple retina yırtılmasının erken tanı ve tedavisi son derece önemlidir. Ayrıca görme noktasının henüz tutulmadığı hastalarda yapılan erken cerrahi müdahalenin görsel sonuçları daha yüz güldürücüdür.
Retina Yırtılmasında Tedavi
Erken aşamada tanı koyulan yırtık ve deliklerin kenarlarının lazer veya dondurma işlemi ile alttaki tabakalara yapıştırılarak retina altına sıvı geçişi, dolayısıyla retina dekolmanı gelişimi engellenebilmektedir.
Eğer tabakada oluşan yırtıktan retine altına sıvı geçişi olmuş ve ayrılma gerçekleşmiş ise bu olgudaki tek tedavi şansı cerrahidir. Cerrahide göz küresinin dışına dikilen implantlarla yırtık alanında yapılan çökertme ile retinanın yerine oturmasının sağlandığı göz dışı müdahaleler ve vitrektomi denilen göz içine girilip vitreusun uzaklaştırıldığı ve retinanın yerine oturmasının sağlandığı göz içi girişimler şeklinde iki ana yöntem söz konusudur. Bazı kompleks retina dekolmanlarında bu iki yöntemin birlikte uygulanması gerekebilir.
Retina Yırtılmasında Retina Muayenesi Gerekli Midir?
Retina yırtılması durumunda siyah noktacıklar görülebilir ve hastalar ışık çakmaları hissederler. Bu erken devrede uzman göz hekimlerinin retinayı ayrıntılı bir şekilde muayene ederek retina ayrılması gerçekleşmeden yırtığı saptayabilme olanağı vardır. Bazı hastalarda se retina dekolmanı belirgin siyah noktalar ve ışık çakmaları olmadan ortaya çıkabilir. Bu hastalar görme alanlarında karanlık sahalar fark ederler. Hastalık ilerledikçe merkezi görme kaybolacağı için belirtileri fark eden bireylerin zaman kaybetmeden retina muayenesinden geçmesi çok önemlidir.
Retina Yırtılması Tekrarlar mı?
Günümüz teknolojisinde retina yırtıklarına lazer ile müdahale veya dekolmana dönüşen olguların da cerrahi operasyonlarla yüzde 85 bandında başarılı birşekilde tedavi edilmesi mümkün olabilmektedir. Fakat yırtıkların nüks etmesi yani tekrarlaması mümkündür. Retina yapısının yırtılmaya elverişli olması veya dış faktörler etkili olduğundan yeni oluşan deliklerin yeniden kapatılarak tedavi edilmesi gerekmektedir.
Prof. Dr. Nur ACAR GÖÇGİL
Göz Hastalıkları & Retina Cerrahisi Uzmanı