Retina Nedir? Retina Hastalıkları Nelerdir?
Retina, görmeyi sağlayan ışığa ve renge duyarlı hücreler ve sinir liflerini içeren göz tabakasıdır. Retina adını verdiğimiz ağ tabakası göz küresinin iç yüzeyini kaplar, ince yarı saydam ve hafif pembe-kırmızı renkli bir zardır. Latince ağ anlamına gelen “rete” kelimesinden türetilmiştir.
Retina , ışığa duyarlı milyonlaca hücreden oluşan görüntünün algılanmasını sağlayan ve göz küresinin arka duvarını kaplayan sinir hücreleri tabakasıdır. Algılanan görüntü görme siniriyle beyne ulaştırılır ve görme sağlanır. Göz küresi fotoğraf makinasına benzetilirse retina ışığın düştüğü sensördür. Retina üzerinde bulunan ve birkaç milimetre çapındaki ‘sarı nokta’ olarak adlandırılan maküla, yüksek yoğunluktaki görme sinirleri ile gözümüzün en keskin gördüğü yerdir. Maküla olmaksızın kontrast görme, renkli görme ve küçük yazıların okunması mümkün olmayacaktır.
Göz küresini dolduran ve yumurta akı kıvamındaki sıvıya da vitreus adı verilmektedir. Retina ve vitreus hastalıkları sıklıkla birbirleri ile ilişki halindedir.
Retinadaki bozukluk, görüntünün oluşmamasına, göz sinirindeki bozukluk da görüntünün beyne ulaşmamasına veya eksik ulaşmasına neden olur. Kişi görme yeteneğini kaybeder. Retinayı tehdit eden en önemli iki hastalık diabet ve hipertansiyondur.
Sıklıkla Karşılaşılan Retina Hastalıkları
- Retinanın damar hastalıkları
- Retina damar tıkanmaları
- Göz İçi Tümörler
- Retina yırtığı
- Retina dekolmanı
- Sarı nokta hastalığı (Yaşa bağlı makula dejenerasyonu)
- Epiretinal membran
- Makula deliği
- Göz travmaları
Retina Hastalıkları Belirtileri
Retinada oluşan hastalıklar görme işlevini etkilediği ve retinada meydana gelen hasarların geri dönüşü olmadığı için retina hastalıkları hassasiyetle ele alınması gereken bir konudur.
Retina hastalıklarının bir bölümü acil tedavi gerektirebilmektedir. Aşağıdaki belirtilerden birinin bile görülmesi durumunda kişi mutlaka bir göz doktoruna başvurmalıdır.
- Aniden veya yavaş yavaş ilerleyen görme kayıpları
- Kırık/eğri görme
- Gözün önünde sinek uçuşmaları
- Gözün önünde ışık çakması
- Perdeli görme
- Geçici veya kısa süreli görme kaybı
- Görüş alanında karalık / lekeli bölgeler olması
Retina Nasıl Muayene Edilir?
Retina muayenesi öncesinde aşağıdaki prosedürler takip edilmektedir ;
- Görme muayenesi
- Biyomikroskobik muayene
- Göz içi basınç ölçümü
Göz bebeğinin damlalar ile genişletilmesi Yukarıda bahsi geçen değerlendirme ve işlemlerin ardından tam ve güvenilir bir retina muayenesi yapılabilmektedir. Bu nedenle retina muayenesi diğer göz muayenelerine göre daha uzun sürmektedir. Retina muayenesi öncesinde göz bebeğinin genişlemesi için damlatılan damlalar, yakını görememe ve ışıktan rahatsız olma gibi şikayetlere neden olabilmektedir. Bu şikayetler 4-5 saat arasında kendiliğinden geçmektedir.
Retina hastalıkları vitreus ile ilişkili olduğu için retina ile birlikte göz içi şeffaf ortamlar yani lens ve vitreus da ayrıntılı bir şekilde farklı aletler aracılığıyla incelenmektedir. Retina hücreleri kendini yenileyemeyen yapıda hücrelerdir. Yani retinada oluşan bir hasar kalıcı olmaktadır. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi retina hastalıklarında çok önemlidir. Retina muayenesi sonucuna bakılarak retina hastalıklarının yanı sıra sistemik hastalıklar ve beyin tümörü gibi nörolojik hastalıklar hakkında da veriler elde edilebilmektedir. Şeker hastalığı ve tansiyon gibi hastalıkların ilk belirtileri gözde görülebilmektedir.
Özellikle diyabetik retinopati görme kaybı ile sonuçlanabilen bir hastalık olup, retina muayenesi ile erken teşhis edilebilmektedir. Bu durum tedavinin başarısını da olumlu yönde etkilemektedir. Retina muayenesine ek olarak tanı amaçlı ultrasonografi, fundus floresein anjiyografi ve optik kohorens tomografi gibi tetkik ve testler de uygulanabilmektedir. Böyle bir durumda muayene süresi daha da uzamaktadır.
Prof. Dr. Nur ACAR GÖÇGİL
Göz Hastalıkları & Retina Cerrahisi Uzmanı