Retina Dekolmanı
Retina dekolmanı, görmeyi ciddi şekilde tehdit eden bir göz problemidir. Bu durum, retina sinir tabakasının altındaki pigment epiteli tabakasından ayrılması anlamına gelir. Genellikle retinada meydana gelen yırtık veya delik sonrasında, bu iki tabaka arasına sıvı sızmasıyla ortaya çıkar. Bu ayrılma, rutubet görmüş bir duvar kâğıdının duvardan ayrılmasına benzer bir şekilde gerçekleşir.
Yaşlanma veya dejeneratif hastalıklarla birlikte vitreus dokusunda değişiklikler başlar. Bu durum, jel kıvamının değişmesi, sıvılaşması, pıhtılaşması ve vitreusun retinaya yapışık olduğu bölgelerden yavaşça ayrılması şeklinde kendini gösterir. Bu ayrılma, arka vitreus dekolmanı olarak adlandırılır. Vitreus dekolmanı genellikle sağlıklı bir retina olan kişilerde sorunsuz bir şekilde sonuçlanır. Ancak bazı durumlarda retina bir veya birkaç yerden yırtılır (retina yırtığı). Bu yırtık, sıvının girmesiyle birlikte retinayı yerinden ayırır ve buna retina dekolmanı denir.
Kendiliğinden gelişen retina dekolmanında, yaşlanma en önemli risk faktörüdür. Retina dekolmanı öyküsü olan kişiler, ailesinde retina dekolmanı bulunanlar özellikle göz muayenelerini düzenli olarak yaptırmalı ve semptomları bilmelidir. Miyoplar, retina yırtıkları ve dekolmanı açısından yüksek risk taşıyan bir gruptur. Katarakt ameliyatı geçiren kişilerin %1’i retina dekolmanı riskiyle karşı karşıya olabilir. Bir gözde retina dekolmanı gelişmişse, diğer gözde de %10 olasılıkla meydana gelebilir. Retina dekolmanı, ağır egzersizlerle ilişkilendirilen aşırı yük kaldırma gibi düşüncelerle ortaya çıkmaz ve bu doğru bir inanış değildir.
Retina yırtığı ve sonrasında gelişen retina dekolmanı ciddi bir hastalıktır. Kendiliğinden iyileşme göstermez ve tedavi edilmezse körlüğe kadar ilerleyen ciddi görme kaybına yol açabilir.
Bu hastalığın erken belirtileri arasında ışık çakmaları, sinek uçuşmaları ve koyu renkli yukarıdan aşağı düşen noktalara benzer bir şekilde görünen kurum benzeri lekeler bulunur. Zamanla, dekolman olan bölgede görme alanında bozulma oluşur, görüş bulanıklaşır ve bazen hareket eden gri bir perde algılanabilir.
Retina yırtıklarını ve retina dekolmanını tespit etmek için ilk adım olarak göz bebekleri damlalarla genişletilir. Daha sonra muayene mikroskobu ve çeşitli mercekler kullanılarak gözün iç kısmı dikkatlice incelenir. Bu yöntemlerle retina yırtığı veya retina dekolmanı tespit edilebilir. Bazı durumlarda rutin göz kontrolü sırasında retina yırtığı veya erken dönemdeki bir retina dekolmanı fark edilebilir. Ancak retina yırtığı veya erken evre retina dekolmanını tespit etmek için daha ayrıntılı bir muayene gereklidir.
Retina yırtığının ilk belirtileri arasında gözde uçuşan cisimler ve ışık çakmaları yer alır. Erken dönemde retina yırtığının tespit edilmesi ve retina dekolmanının gelişmesini engellemek için hızlı bir şekilde retina muayenesi yapılması önemlidir. Retina yırtığı tespit edildiğinde ve dekolman riski varsa, laser tedavisi ile yırtık kapatılabilir.
Retina dekolmanı ne kadar ileri seviyede ise ameliyat sonrası başarı şansı o kadar düşer. Bu nedenle belirtileri fark edildiğinde gecikmeden hareket etmek önemlidir. Retina dekolmanı olan hastalar için tek tedavi seçeneği vitreoretinal cerrahidir. Bu cerrahi yöntemler çeşitlilik gösterir. En sık kullanılan vitrektomi tekniği, yırtıkların kapatılması ve çekintilerin azaltılması amacıyla yapılan bir işlemdir. Gözün içine küçük girişler yapılır, özel cerrahi aletlerle vitreus temizlenir, retina altındaki sıvı alınır ve laser tedavisi uygulanır. Ameliyat sonunda göz içine gaz veya silikon yağı gibi tampon maddeleri yerleştirilir. Ameliyat sonrası hastanın belirli bir süre baş pozisyonunu koruması gerekebilir.
