Prematüre Retinopatisi Nedir?
Prematüre retinopatisi, düşük doğum ağırlığına sahip ve erken doğan bebekler arasında sık görülen bir göz sağlığı sorunudur. Bu hastalık, retina tabakasındaki damarsız bölgelerde anormal kan damarlarının büyümesiyle ortaya çıkar ve sinir hasarına yol açarak görme kaybına neden olabilir.
Hastalığın hiçbir belirtisi yoktur, bu nedenle düzenli kontrol ve tedavi çok önemlidir. Aileler, çocuklarının kontrollerini aksatmamalıdır çünkü prematüre retinopatisi, çocukluk çağındaki körlüğün en sık nedenlerinden biridir.
ROP olarak da bilinen hastalık, prematüre bebeklerin küçük bir yüzdesinde görülür ve daha düşük doğum ağırlığına sahip ve daha erken doğan bebeklerde daha sık rastlanır. Örneğin, 28 haftalık bir prematüre bebekte ROP gelişme riski, 32 haftalık bir bebekten daha yüksektir.
Fetüslerde retina damar gelişimi, anne karnında 16. haftadan sonra optik sinirden dışarı çıkan damar oluşumuyla başlar. Göz gelişimi açısından en önemli dönem ise 40 haftalık hamileliğin son 12 haftasıdır. Prematüre bebeklerde ise doğumdan sonra normal damar gelişimi durur ve yeterli damar ağı oluşmaz. Bu durum, vasküler endotelyal büyüme faktörü (VEGF) adlı bir kimyasal madde salınarak anormal damar oluşumuna sebep olur. Ancak bu yeni damarlar normal yapıda değildir ve retinada halka tarzında fonksiyonu olmayan bir doku oluşumuna yol açar. Bu durum zamanla retinayı ve vitreusu kendine çeker ve sonuçta retina dekolmanı meydana gelir.
ROP, hastalığın kesin nedeni bilinmeyen bir göz hastalığıdır. Normal şartlarda, gözdeki kan damarlarının gelişimi doğumdan önceki birkaç hafta içinde tamamlanır. Ancak prematüre bebekler, koruyucu rahmi terk etmeden önce gözdeki kan damarlarının tamamen gelişmesini bekleyemezler. İlaç, yüksek düzeyde oksijen, ışık ve sıcaklık değişimleri gibi faktörler, gözdeki kan damarlarının anormal gelişimine neden olarak ROP’a yol açabilir.
ROP gelişiminde etkisi olan diğer faktörler arasında düşük doğum kilosu, kısa gebelik dönemi, doğumdan sonra destek oksijen kullanımı, E vitamini yetersizliği, ırk (Beyaz ırk, siyah ırktan daha fazla risk altındadır), anemi ve solunum komplikasyonları yer alır. ROP, hayatın ilk günlerinde başlar ve retinadaki anormal damarların oluşumuyla körlüğe neden olabilecek şekilde ilerler. Bu nedenle, prematüre bebeklerin aileleri, çocuklarının göz sağlığını korumak için düzenli kontrol ve takiplerini ihmal etmemelidirler.