Göz Travması
Göz travması, genellikle gençleri etkileyen ve görme kaybına hatta körlüğe neden olabilen bir durumdur. Travma sonucunda tek gözde veya her iki gözde görme sorunu ortaya çıkabilir. Dünya genelinde yaklaşık 19 milyon insan, göz travmasına bağlı olarak tek gözde görme bozukluğuna sahiptir. Bu travmalar, mekanik etkenler, kimyasal etkenler veya radyasyon ışınlarına maruz kalma sonucunda gerçekleşebilir.
Göz travması, herhangi bir kişide herhangi bir zamanda aniden veya zamanla ortaya çıkabilir. Göz travması belirtilerini anlamanız, travma geçirdiğinizi fark etmeniz açısından önemlidir. Belirtiler, travmanın türüne bağlı olarak değişiklik gösterse de genel olarak şunlar göz travması belirtileri olabilir:
Ağrı veya şişlik, özellikle gözü açıp kapatmaya çalışırken
Gözün herhangi bir bölgesinde kızarıklık veya morluk
Göze dokunurken artmış hassasiyet
Işık parlaması, çift görme, yüzen siyah noktalar gibi görme değişiklikleri
Gözleri kolayca hareket ettirememe veya bir gözün bağımsız hareket etmesi gibi göz hareketiyle ilgili sorunlar
Normalden farklı büyüklükte göz bebekleri
Sonradan ortaya çıkan şaşılık gibi göz görünümünde değişiklikler
Gözün beyaz kısmında kan birikmesi
Göz yuvasında görünümde değişiklikler
Gözde minik kırmızı veya siyah noktaların oluşması
Herhangi bir göz travması durumunda, derhal tıbbi yardım alınmalıdır. Erken müdahale, geri dönüşü olmayan görme kaybı veya diğer sorunların önüne geçebilir. Göz travmaları, kırmızı göz gibi bazı durumlar, bir yaralanma sonucunda ortaya çıkabileceği gibi bazen başka bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Göz travmalarını önlemeye yönelik stratejiler için travmanın nedenleri ve nasıl meydana geldiği hakkında bilgi edinmek önemlidir.
Herhangi bir kişi göz travması riski altında olabilir, ancak genellikle aktif olarak spor veya diğer eğlence aktiviteleriyle uğraşan gençler ve çocuklar daha sık karşılaşır. Bazı sporlar veya riskli meslek grupları, daha sert oyunların oynandığı veya risk içeren aktivitelerin yapıldığı durumlarda göz travması riski taşır. Göz travması sonucunda göz çevresi veya göz küresindeki yapılar zarar görebilir. Genel olarak, göz travmaları şu nedenlerden kaynaklanabilir:
Spor: Basketbol, ragbi, beyzbol gibi topun sertçe atıldığı veya temasın yoğun olduğu sporlar veya boks gibi yakın temas gerektiren sporlar, göz travması riski taşıyan gruplara dahildir.
Fiziksel aktiviteler: Vücut gücünün üstünde zorlamaların yapıldığı durumlar, göz kanamasına neden olabilir (örneğin, ağır bir yükü kaldırmaya çalışmak).
Kimyasal maddeler: Kimyasal veya tahriş edici maddelerle teması olan kişilerde göz travması daha yüksek oranda görülebilir.
Kesici aletler: Matkap, testere gibi kesici aletlerin kullanımı sırasında meydana gelen kazalar sonucu göz travması gelişebilir.
Meslek grupları: İnşaat işçileri, mutfak çalışanları gibi koruyucu ekipman kullanımının gerektiği işlerde ekipman kullanılmayan durumlarda iş kazaları sonucu göz travmaları oluşabilir.
Herhangi bir göz yaralanması durumunda, hızlı bir şekilde müdahale edilmelidir. Bu şekilde geri dönüşü olmayan yaralanmalara engel olunabilir. Göz yaralanmalarının çoğunluğu önlenebilir kazalardır. Bu nedenle, gerekli tedbirlerin alınması, insanların koruyucu ekipmanların faydaları konusunda bilgilendirilmesi ve işverenler tarafından ekipman kullanımının teşvik edilmesi önemlidir.
Göz travmaları farklı türlerde ortaya çıkabilir. Bu travmalar hafif veya şiddetli olabilir. İşte en yaygın göz travması türleri hakkında daha fazla bilgi:
Mor Göz: Göz ve çevresine ağır bir darbe sonucunda oluşur. Morarma, şişlik ve ağrı gibi belirtiler göz çevresinde görülür. Şişlik büyüklüğüne bağlı olarak görüşte eksiklikler meydana gelebilir.
Kanama: Gözdeki kanama birçok nedene bağlı olarak gelişebilir. Delici bir aletin neden olduğu iş kazası gibi durumlarla yanlış bir şekilde ıkınma sonucunda da meydana gelebilir. Kanama gözün beyaz kısmında veya iris ile kornea arasında oluşabilir.
Yanık veya Tahriş: Kimyasal maddeler, dumanlar ve diğer tahriş edici maddeler göze temas ettiğinde görme kaybına kadar gidebilen sorunlara yol açabilir.
Kornea Aşınması: Kornea, gözün ön kısmında bulunan şeffaf bir tabakadır. Sert cisimler, tırnak veya yanlış şekilde kullanılan kontakt lens gibi etkenler korneada tahrişe neden olabilir. Kornea aşınması durumunda genellikle gözde sulanma görülür.
Göz Çukuru (Orbita) Kırıkları: Gözün etrafını çevreleyen kemikler gözü korur. Ancak sert bir darbe sonucunda bu kemikler kırılabilir. Göz çevresinde deformasyon oluştuğunda gözü destekleyen kaslar etkilenebilir. Kas yırtılması, sıkışması ve gerilmesi görme yetisini etkileyebilir, özellikle çocuklarda sık görülür.
Retina Dekolmanı: Retina, göz küresine yapışık bir tabakadır. Yaşa bağlı veya travmalara bağlı olarak retina ayrılabiir. Bu durum retina dekolmanı olarak adlandırılır ve kalıcı görme kaybı riski taşır.
Açık Göz Travması: Göz duvarında hasar olduğunu ifade eder. Genellikle kesik sonucu oluşur. Gözün beyaz kısmı olan sklera veya şeffaf kısmı olan kornea zarar görebilir. Bu yapıların birinde veya her ikisinde meydana gelen yaralanmalar açık göz travması olarak adlandırılır.
Kapalı göz travması: Göz içindeki dokuların zarar gördüğü bir durumdur. Göz duvarı sağlamdır ve travma genellikle göze sert bir şekilde çarpan bir cisim gibi şiddetli bir darbe sonucunda oluşur. Darbe nedeniyle gözün ön ve arka eksenlerinde kasılmalar meydana gelir. Bu ani kasılmalar gözde çeşitli sorunlara yol açabilir.